Geef je je boek uit in eigen beheer? Dan regel je doorgaans ook zelf het drukwerk. Daarbij heb je enorm veel mogelijkheden. Hoe kies je de juiste uitgangspunten voor je boek? Wat zijn de opties qua uitvoering, oplage en extra’s en hoe verhouden deze zich tot de kosten? In deze blog een overzicht, zodat je weloverwogen keuzes maakt voor jouw boek.
1. Druktechnieken
De traditionele manier van boeken drukken is via offset. Bij deze druktechniek zijn de opstartkosten hoog, maar is de machine eenmaal aan het draaien, dan betaal je per boek steeds minder. Offset is daarom pas interessant vanaf een oplage van 500 tot 1000 exemplaren.
Je boek wordt gedrukt op grote drukvellen, die de drukker daarna vouwt en snijdt tot katernen. Meestal passen er 16 boekpagina’s op een drukvel (8 aan beide zijden). Daar moet je rekening mee houden bij het samenstellen van je boek, bijvoorbeeld door op een veelvoud van 16 pagina’s uit te komen (of bij afwijkende formaten ook wel eens 12 of 32). De katernen worden genaaid en in een rug gelijmd.
Digitaal printen biedt meer flexibiliteit in oplage en omvang. Je boek wordt gedrukt op kleine printvellen die net iets groter zijn dan het formaat van je boek en na het binden op maat gesneden en als losse vellen in de rug gelijmd. Je kunt dus op een willekeurig aantal (even) pagina’s uitkomen zonder witte pagina’s achterin te moeten opnemen. Een ander groot voordeel: je kunt – wanneer je maar een paar kleurafbeeldingen in je boek opneemt – losse pagina’s in kleur laten printen en die op elke plek in je boek laten insteken. Bij offset ben je daarbij gebonden aan de katernen (en kun je bijvoorbeeld een kleurkatern opnemen).
Printen is in kleine aantallen (zelfs vanaf 1) zeer betaalbaar, zeker voor paperbacks (softcover) met weinig of geen kleur binnenin. Sinds enkele jaren kan het qua prijs ook concurreren met offset bij oplages van 500 of 1000 exemplaren. Voor hardcover boeken of full colour gedrukte boeken gaan de prijzen per exemplaar snel omhoog en kies je beter voor offset.
2. Omslag
De meeste boeken die in de boekhandel liggen zijn paperbacks, met zachte kaft. Niet voor niets kiezen uitgevers daarvoor: paperback is goedkoper dan hardcover en past prima bij de verwachting van de lezer. Toch is hardcover – mocht dat passen bij jouw boek – niet heel veel duurder dan softcover. Reken op gemiddeld een euro per boek meer (bij offset).
Wil je je boek een extra luxe uitstraling meegeven? Dan kun je ook nog kiezen voor een ‘linnen band met stofomslag’. Dat is de term voor een boek dat in linnen gebonden is, waarbij alleen de titel op het boek wordt gedrukt met een foliestempel, en er een los papieren omslag omheen gevouwen wordt, waarop het coverontwerp is gedrukt. Het spreekt voor zich dat je voor deze bindwijze meer betaalt.
Bij elke vorm heb je daarnaast nog een aantal keuzes te maken, zoals het type laminaat (mat of glanzend), maar dat heeft doorgaans (vrijwel) geen invloed op de prijs.
3. Papier
De meeste drukkers hebben een groot assortiment papiersoorten beschikbaar, met elk weer andere eigenschappen en een andere uitstraling. Omdat papierinkoop van grote hoeveelheden de prijs drukt, zijn de meestgebruikte papiersoorten vaak ook de meest betaalbare.
Romanpapier wordt – zoals de naam al zegt – veel gebruikt voor fictie, maar past ook prima bij non-fictieboeken zonder afbeeldingen of met hooguit enkele lijntekeningen of tabellen en grafieken. De papiersoort is wat ruwer, is licht getint en heeft een flinke opdikking. Dit laatste kan gunstig zijn als je boek niet zo omvangrijk is.
MC-papier is een stuk gladder en wordt veel gebruikt voor boeken met veel afbeeldingen en fotografie. Je kunt kiezen tussen een glanzende en halfmatte (silk) variant.
4. Kleurgebruik
Zwart, steunkleur of geheel of gedeeltelijk full colour (fc). Dat zijn de keuzes die je hebt voor het binnenwerk van je boek. Op drukoffertes wordt dit uitgedrukt in getallen: alleen zwart (en grijstint) is 1/1. Dit staat voor één drukgang, op beide zijden van het papier. Wil je ook een steunkleur gebruiken in je boek, dan wordt dit weergegeven als 2/2. Volledig full colour krijgt als aanduiding 4/4, omdat er vier drukgangen nodig zijn voor CMYK, de afkorting van de vier basiskleuren cyaan, magenta, yellow (geel) en black (zwart). Het spreekt voor zich: hoe meer drukgangen, hoe duurder. Al zijn de prijsverschillen niet heel groot. Dus wil je een full colour boek? Laat je niet weerhouden en onderzoek je opties.
Covers worden vrijwel altijd in kleur gedrukt. Daarbij kun je kiezen voor eenzijdige bedrukking (4/0) of ook de binnenzijde bedrukt (4/1) of (4/4).
Heb je slechts een paar kleurafbeeldingen in je boek en bestaat de rest uit tekst, dan is digitaal printen al snel voordeliger (ook in hogere oplages).
5. Extra’s
Wil je je boek een speciale uitstraling meegeven? Dan heb je veel mogelijkheden, alleen al voor de cover bijvoorbeeld. Een paar opties:
Spot UV: Een opdikkende hoogglans-laminering die je lokaal kunt aanbrengen. Bijvoorbeeld om een deel van je coverafbeelding of letters uit te lichten. Dat werkt het mooist als de rest van de cover een mat laminaat krijgt. Er is zelfs een spot UV met glitters.
Preeg: Met een stempel wordt een deel van de cover ingedrukt of juist omhooggebracht. Zo kun je onderdelen van je cover net iets meer benadrukken. Of (een deel van) de titel alleen als preeg laten terugkomen. De kosten bedragen gemiddeld € 0,25 tot € 0,50 per boek, met eenmalige kosten voor het maken van de preegstempel (€ 200 tot € 300).
Goudfolie: Oorspronkelijk vooral gebruikt voor in linnen gebonden boeken, maar natuurlijk ook prima toe te passen op reguliere paperbacks en hardcovers. Met een stempel wordt een dun laagje goud aangebracht op de cover van je boek. De goudlaag ligt vanwege het stempelen iets verdiept. De kosten hangen deels af van de hoeveelheid goud die er nodig is voor je boek. Reken op gemiddeld € 0,50 tot € 1,00 per boek, exclusief de kosten voor het maken van de stempel (die vergelijkbaar zijn met die van een preegstempel).
Leeslint: Bij hardcover gebonden boeken heb je de mogelijkheid een leeslint toe te voegen. Ook dat kan een leuk extra zijn voor je boek (vooral als je een naslagwerk schrijft). Reken op € 0,20 tot € 0,50 per boek.
Wat ben je in totaal kwijt?
Drukprijzen zijn natuurlijk sterk afhankelijk van bovengenoemde keuzes in oplage en uitvoering, maar reken voor een gemiddelde paperback, zwartgedrukt in een oplage van duizend exemplaren op € 2 à € 3 per exemplaar. Het kan nog goedkoper en het kan ook (veel!) duurder, maar het beste vraag je gewoon enkele drukkers om een offerte om inzicht te krijgen in de kosten.
Door: Suzanna van der Laan
