Dat boek moet er komen. Dus heb je een schrijfplanning gemaakt. Vandaag staat er een groot kruis in je agenda: tijd om te schrijven! Je kruipt achter je computer en start je tekstverwerker op. Helaas is er één probleem: je inspiratie laat je in de steek. Hoe je ook ploetert, het witte scherm voor je blijft leeg. De volgende tips helpen je (weer) aan het schrijven.
Kijk kritisch naar jezelf
Het is verleidelijk bij een gebrek aan inspiratie: de muze de schuld geven. Maar misschien ligt de diepere oorzaak van dat lege scherm wel bij jezelf. Heb je last van faalangst? Dan kan het zomaar zijn dat je liever geen tekst schrijft dan een niet-perfecte. Kijk dus eerst eens kritisch naar jezelf en vraag je af: waar komt die schrijfkramp vandaan?
Ga niet passief op inspiratie zitten wachten
Aan de basis van nieuwe ideeën liggen doorgaans oude ideeën. Denk geconcentreerd na over je onderwerp. Lees de krant, surf op internet en zoek naar verbindingen met het onderwerp van je boek. Zo ontstaan als ‘vanzelf’ nieuwe ideeën.
Bedenk dat de eerste versie niet perfect hoeft te zijn
Misschien ben je het even vergeten: aan je eerste tekstversie kun je nog volop schaven. Bewaar dus je perfectionisme voor later en begin gewoon met schrijven. Tekst kun je redigeren, een lege pagina niet.
Vertel het een ander
Lukt het niet om je gedachten gestructureerd op ‘papier’ te krijgen? Probeer ze dan mondeling duidelijk te maken aan vrienden, een mentor of je coauteur. Dit dwingt je om helder te zijn. Bovendien helpen hun vragen en feedback je verder op weg. Neem het gesprek op met een voicerecorder zodat er geen informatie verloren gaat. Vaak helpt het ook om een mail te typen aan een klant. Die verstuur je niet, maar levert wel input voor je boek.
Pak het probleem stapsgewijs aan
Woorden achter elkaar plakken en er een zin van maken, is niet het moeilijkste onderdeel van het schrijven. Wil het echt niet vlotten, dan ligt het probleem vaak in een eerder stadium. Wil je te veel vertellen over je onderwerp? Heb je niet voldoende literatuur geraadpleegd voor je begon? Heb je de doelgroep of de invalshoek niet helder? Kun je beter een andere structuur kiezen? Loop de onderdelen van je tekst één voor één na met deze vragen in het achterhoofd.
Accepteer het en ga door
Niemand presteert op elk moment maximaal. Vastlopen hoort er gewoon bij. Haal diep adem en rek je een keer flink uit, schenk jezelf een kop koffie in of fluit een deuntje. En dan? Gewoon doorgaan. Wachten op het perfecte schrijfmoment is geen effectieve strategie. Kees van Kooten zei het al: ‘Schrijven is blijven zitten tot het er staat.’
Noteer nieuwe ideeën
Zorg dat je een notitieboekje bij je hebt om ingevingen te noteren. Pak het erbij als je last hebt van een writer’s block. Zo heb je altijd iets om dat witte scherm mee te lijf te gaan.
Verzet je zinnen
Wil het echt niet vlotten? Laat het lastige onderdeel even rusten en begin (of schrijf verder) aan een makkelijk stuk tekst. Zo krik je zowel je zelfvertrouwen als je humeur op. Daarna lukt dat moeilijke deel vast beter. Wat je ook kunt doen: de gereserveerde schrijftijd besteden aan extra research of andere boekgerelateerde taken die je weinig mentale energie kosten.
Maak er een feestje van
Motiveer jezelf met een prettige schrijfplek. Stel kleine, realistische doelen en deadlines en beloon jezelf als je ze haalt.
Neem afstand en laat de tekst groeien in je onderbewustzijn
Alle tips geprobeerd maar nog altijd een leeg scherm? Leg dan je schrijfwerk aan de kant. Maak een boswandeling, ga boodschappen doen of koekjes bakken. Je onderbewustzijn blijft toch wel met de tekst bezig. Koos van Zoomeren noemde dat in NRC Handelsblad heel mooi: ‘iets wegleggen in het warme hooi van je hersenen’. De volgende keer dat je achter je computer plaatsneemt, vult dat scherm zich waarschijnlijk vanzelf.
Door: Janneke Sinot
