Een boek schrijven is iets anders dan een beleidsnota of een rapport opstellen. Hoewel leesbaarheid in alle gevallen belangrijk is, wil je in je boek de lezer boeien tot het eind. Let daarom tijdens het schrijven op deze veelgemaakte beginnersfouten:
Wollig taalgebruik en ouderwetse woorden
In spreektaal gebruik je ze vrijwel niet, maar op papier staan ze er voor je het doorhebt. Vervang in ieder geval deze woorden door een eigentijdse variant:- reeds- omtrent- hetgeen- jegens- thans/althans/nochtans- dientengevolge/dienovereenkomstig- derhalve- ter/ten … van (bijvoorbeeld: ten gevolge van, ter voorkoming van)
Te veel jargon
Is jargon in jouw vakgebied onvermijdelijk? Leg vaktermen uit (bijvoorbeeld met een woordenlijst achter in het boek). Of beter nog: beperk het jargon zo veel mogelijk. Het maakt je boek leesbaarder voor je vakgenoten en toegankelijker voor geïnteresseerde buitenstaanders.
Afkortingen
Afkortingen – zeker als het er veel zijn – maken een tekst minder prettig leesbaar. Of erger nog: onbegrijpelijk voor de lezer. Schrijf dus niet ‘m.u.v.’ maar gewoon ‘met uitzondering van’. Kijk vooral uit met vakmatige afkortingen en leg ze zo nodig uit. Meer algemene, zakelijke afkortingen zoals b2b en b2c? Niet doen!
Clichés
Heb jij service hoog in het vaandel staan en heeft jouw methode je geen windeieren gelegd? Niets zo saai en voorspelbaar als een tekst vol clichés. Vervang in je tekst dit soort veelgehoorde uitdrukkingen door een originele, eigen variant.Nog enkele voorbeelden:- voor herhaling vatbaar- schitteren door afwezigheid- als paddenstoelen uit de grond schieten- ergens bol van staan (bijvoorbeeld fouten)- in de pen klimmen- aan het papier toevertrouwen
Managerstaal
Heb je wel eens gehoord van bullshitbingo? Dit spelletje doe je tijdens saaie vergaderingen. Je speelt het met een bingokaart vol afgezaagde (management)termen. Hoor je er een voorbijkomen, dan streep je hem af op de kaart. Net zolang tot er iemand bingo heeft. Een paar voorbeelden: win-winsituatie, target, pitch, uitkristalliseren, doorontwikkelen, breed draagvlak creëren, monitoren, herwaarderen, heroverwegen. Voorkom ook in je boek dat je op elke pagina zo’n term noemt.
Werkwoordstapeling
… zou(den) kunnen worden + voltooid deelwoord
Schrap alle overbodige hulpwerkwoorden en zie hoeveel vaart dat in je tekst brengt.
Passieve vormen
De bekendste valkuil, waar zelfs meer ervaren schrijvers nog intuimelen: de passiefconstructie. Zet deze, bij het nalezen van je tekst, waar mogelijk om in een actieve vorm. Dit doe je door toe te voegen WIE iets doet:
De vergadering werd geopend. > De voorzitter opende de vergadering.
Er is gestemd over ... > De leden stemden over …
Overeengekomen is … > De leden kwamen overeen …
Door: Suzanna van der Laan
