Onze taal verandert voortdurend. Want gebruik jij nog wel eens woorden als dientengevolge, alsmede, echter en thans? Dit zijn typisch van die woorden die je redacteur bestempelt als ouderwets en vervangt door iets anders. Gelukkig komen er ook steeds nieuwe woorden bij. Tijdens de jaarlijkse verkiezing ‘Woord van het Jaar’ zet woordenboekuitgever Van Dale er een aantal in het zonnetje.
Nederland
In Nederland kon je stemmen op prachtige woorden als kwispellezen (teksten voorlezen aan een speciaal getrainde hond, waarvan de non-verbale feedback, bijvoorbeeld kwispelen, als leesstimulans wordt ervaren), kantlijnsporter (iemand die een sport beoefent waarvoor het publiek en de media doorgaans weinig aandacht hebben en waarover in de kranten hooguit kleine berichten verschijnen) en intimiteitscoördinator (iemand die door een filmstudio wordt ingehuurd om er bij filmopnames op toe te zien dat naakt- en/of seksscènes overeenkomstig het draaiboek worden opgenomen en dat de acteurs zich daarbij niet ongemakkelijk voelen).
Dit is de uiteindelijke top 3 met de officiële betekenis (met een weinig verrassende winnaar):
- Blokkeerfries (55,4%)
Elk van de personen die in Friesland een wegblokkade hebben opgezet om anderen te verhinderen te demonstreren tegen een aspect van de sinterklaastraditie, door sommigen beschouwd als verdediger daarvan. - Yogasnuiver (7,7%)
Iemand die gewoonlijk gezond en bewust leeft, maar zich nu en dan, bijvoorbeeld in het uitgaansleven, te buiten gaat aan partydrugs en cocaïne. - Mangomoment (4,7%)
Geluksmoment dat een ernstig zieke patiënt beleeft door een ogenschijnlijk onbeduidende, niet-medische handeling of opmerking van een arts, zorgverlener, mantelzorger e.d. tijdens normale zorgactiviteiten; de metafoor verwijst naar een fragment uit een VRT-programma waarin een patiënte een moment van geluk beleeft aan de mango die de presentatrice voor haar meebrengt.
Vlaanderen
De Vlaamse lijst vertoonde hier en daar overlap met de Nederlandse (vliegschaamte, bomcycloon, plogging, rooftijdschrift) maar had zeker ook een paar unieke pareltjes. Wat dacht je van Bourgondische coalitie (coalitie van de partijen N-VA, Open Vld en sp.a (naar de kleuren in het wapenschild van de hertogen van Bourgondië (geel, blauw en rood)), brokkelbrug (brug waar brokstukken af komen) en thuiswerkalarm (melding door de weerkundige dienst dat verkeersproblemen kunnen worden verwacht als gevolg van de weersomstandigheden, waardoor werkgevers aan hun personeel de raad kunnen geven thuis of dichter bij huis te werken).
De top 3 is een nek-aan-nekrace geworden met het voor mij mooiste woord als winnaar. Herkenbaar voor iedereen die wel eens in België fietst:
- Moordstrookje (21,2%)
Fietspad dat vlak langs een weg ligt en daardoor zeer gevaarlijk is. - Mangomoment (21,0%)
- Groeipakket (8,5%)
Kinderbijslag.
Kijk hier voor de winnaars van voorgaande jaren in Nederland en Vlaanderen.Ik ben benieuwd welk(e) van deze woorden we binnenkort in het dagelijks gebruik terugzien. Wat denk jij?
Door: Jan Sinot
