Het publiceren van een boek ligt voor iedereen binnen bereik. Dit dankzij de vele manieren van uitgeven die er tegenwoordig zijn. Maar een boek uitgeven is nog niet een boek verkopen. De boekhandel doet zaken met de traditionele uitgever en zit er niet op te wachten om andere boeken in de winkel te leggen. In deze blog vertel ik hoe de boekhandel nieuwe titels bestelt, en waarom een eigenbeheeruitgave meestal de winkelschappen niet haalt.
De fysieke boekhandel heeft het zwaar. Sinds 2010 zijn zowel de verkoopaantallen, als de omzet dramatisch teruggelopen. Naast een basiscollectie met bijvoorbeeld woordenboeken, bijbels en atlassen beschikt de boekhandel over een actueel, snel veranderend assortiment met titels van het afgelopen jaar. Het is niet verrassend dat de boekhandel voorzichtig is met bestellen: er komen jaarlijks duizenden boeken op de markt en na een half jaar zijn de meeste titels al oud – en dus onverkoopbaar. Het inkoopproces hieronder laat zien hoe de boekhandel actueel kan blijven én het risico beperkt kan houden.
Recht van retour
Vertegenwoordigers van de uitgeverijen bezoeken de grote boekhandels een paar keer per jaar en bieden de nieuwe titels aan. Afspraken over eventuele retourname worden rechtstreeks met de uitgeverij gemaakt. Doordat deze assortimentsboekhandels grote aantallen tegelijk afnemen, krijgen ze een hogere marge. Dit compenseert het verlies door de onverkoopbare boeken.
De kleinere boekhandels zijn een heel ander verhaal. In de meeste gevallen maken ze onderdeel uit van een keten (Bruna, AKO, enzovoort) of zijn ze aangesloten bij een inkoopcombinatie. Twee keer per jaar ontvangen ze een zogenaamd beursboek van hun organisatie. In dit dikke boek staan de nieuwe titels die de uitgeverijen gaan uitbrengen. Bij een aantal daarvan is al een bestelhoeveelheid ingevuld. Dit zijn de titels die de boekhandel met recht van retour ontvangt. Dat wil zeggen: drie tot zes maanden na de eerste levering stuurt de uitgeverij een retourbon naar de boekhandel en mag deze de onverkochte exemplaren retourneren. Het aantal vooraf ingevulde titels (en de hoeveelheid exemplaren) varieert met het formaat van de boekhandel. Natuurlijk mag hij ook de andere titels inkopen, deze zijn echter voor eigen risico en kunnen niet teruggestuurd worden.
Twee hulpmiddelen
Boeken inkopen als je alleen maar de auteursnaam en de titel hebt, is natuurlijk lastig, zo niet onmogelijk. Gelukkig zijn er twee hulpmiddelen om de boekhandel te helpen beslissen: aanbiedingsbrochures en beurzen. Twee keer per jaar kan de boekhandel naar een inkoopbeurs. Hier presenteren de belangrijkste uitgeverijen hun nieuwe boekenaanbod. Je vindt er de vertegenwoordigers die ook bij de boekhandel langskomen. De aanbiedingsbrochure is nog steeds een onmisbaar instrument in het bestelproces. In deze folder (twee of drie keer per jaar) presenteert de uitgeverij de nieuw te verschijnen boeken. Op ISSUU.com vind je bijvoorbeeld de (digitale) aanbiedingsbrochures van Unieboek-Het Spectrum.
Garandeert dit systeem een succesvolle verkoop van een boek? Misschien: als alle exemplaren van een nieuwe titel meteen in de eerste paar weken verkocht zijn, bestelt de boekhandelaar wel na. Duurt het langer dan een maand, dan kun je het als auteur wel vergeten. Er zijn ondertussen alweer zo veel nieuwere boeken verschenen…
Weinig kansen voor eigenbeheeruitgaven
Dit inkoopcircuit van de boekhandel laat weinig tot geen ruimte voor de individuele schrijver om zijn boek in de winkel te leggen. Want jij hebt geen jarenlange vertrouwensrelatie opgebouwd met de boekhandelaren, je hebt geen vertegenwoordiger en je staat niet in het genoemde beursboek. Persoonlijk boekhandels afgaan en je boek aanprijzen werkt vaak wel, zeker in je eigen omgeving. Maar dit landelijk doen is misschien wel leuk, maar zeker niet efficiënt qua tijdsinvestering.
Wil je toch een poging doen om je boek in de boekhandel te krijgen? Probeer dan dit eens:
1. Doe de boekhandel een onweerstaanbaar aanbod
Je boeken leveren met recht van retour is het minste wat je kunt doen.Wil je het nog aantrekkelijker maken om je boek te bestellen, bied dan een ruime marge. De boekhandelaar krijgt standaard 42% van de netto verkoopprijs voor de boeken die hij bij het CB bestelt, zorg dat je daar zeker niet onder zit. Wil je nog wat extra’s doen? Lever je boeken dan in consignatie: de boekhandel krijgt een afgesproken aantal boeken in bruikleen en rekent achteraf af wat er verkocht is. Spreek zowel bij recht van retour als in consignatie van tevoren een verkoopperiode af (bijvoorbeeld drie maanden) en informeer halverwege even hoe het gaat. Misschien willen ze er nog wel meer hebben!
TIP: Ga je voor ‘in consignatie’? Lever dan wat meer exemplaren tegelijk (minimaal vijf). Dit heeft twee voordelen: je hoeft niet onmiddellijk na te leveren én je boek wordt hoogstwaarschijnlijk full face gepresenteerd (met de cover naar voren) vanwege de hoeveelheid. Dit vergroot de zichtbaarheid in de winkel en dus de kans op verkoop!
2. Actie bij de boekhandel
Organiseer samen met de boekhandel een lezing of een workshop. Daardoor maakt de boekhandel reclame voor jou en je boek, én hij zal er zeker een aantal op voorraad nemen.
Zo’n activiteit kan voor beide partijen heel interessant uitpakken:- De boekhandelaar laat het publiek zien dat hij actief is en hij kan verdienen aan de verkoop van jouw boeken (ja: de boekhandelaar mag jouw boeken verkopen, want hij stelt zijn ruimte ter beschikking).- Jij krijgt meer bekendheid en verdient natuurlijk ook aan de verkoop van die boeken.
3. Creëer vraag
Actieve boekhandelaren volgen de actualiteit. Boeken die groot in het nieuws zijn, nemen ze natuurlijk op voorraad. Simpel gesteld: als jouw boek vandaag bij De Wereld Draait Door besproken wordt, dan wil de lezer – en dus ook de boekhandelaar – jouw boek morgen hebben.
LET OP: Het lukt niet iedereen om op de nationale televisie te komen of in de Volkskrant. Maar zeker in de plaats waar je woont of met je bedrijf gevestigd bent, maak je kans op een artikel in het regionale dagblad en/of aandacht op de regionale radio of televisie. Een stuk in het lokale weekblad lukt eigenlijk altijd wel. Informeer de boekhandel tijdig over deze successen!
Door: Jan Sinot
Ben je boekhandelaar (of uitgever) en heb je aanvullingen op dit stuk? Deel ze dan met ons en anderen in het commentaarveld hieronder.
