10 uitgeeftermen die je écht moet kennen
Weet jij wat een uitgever bedoelt als hij het over het ‘fonds’ heeft? Wat zijn royalty’s als het niet over het koningshuis gaat? Hier leggen we het uit, plus nog een heleboel andere termen die uitgevers vaak gebruiken. Handig voor als je straks met ze aan de onderhandeltafel zit.
1. Fonds
Het geheel van uitgaven van een uitgeverij. In de meeste gevallen vormen de titels binnen een fonds een geheel, qua type uitgaven, onderwerp, doelgroep of stijl. Het uitgeeffonds vormt in die zin de signatuur van een uitgeverij.
2. Manuscript
De tekst van een nog niet gepubliceerd boek, die je (uitgeprint of digitaal) naar een uitgeverij stuurt. Die bepaalt vervolgens of ze het manuscript wil uitgeven of niet. Je kunt een manuscript naar meerdere uitgeverijen tegelijk sturen.
3. Redacteur
Een belangrijke persoon binnen de uitgeverij en meestal het eerste aanspreekpunt voor schrijvers. De redacteur beoordeelt ingekomen manuscripten, zoekt auteurs bij onderwerpen en stuurt hen aan. Ook wel fondsredacteur of acquirerend redacteur genoemd.
4. Aanbiedingsbrochure
De meeste uitgeverijen bundelen twee of drie keer per jaar (voor- en najaar, soms ook zomer) alle verwachte titels in een folder, zodat boekhandels en pers ruimschoots van tevoren weten welke boeken er gaan verschijnen. De brochure verschijnt enkele maanden voorafgaand aan de periode waarvoor de aanbieding geldt. Op basis van de aanbiedingsbrochure koopt de detailhandel in en vragen journalisten recensie-exemplaren op. Steeds meer uitgeverijen gaan over op digitale brochures.
5. Drukproef
De opgemaakte versie van het boek in het laatste stadium, net voor het drukproces. Als auteur krijg je deze nog te zien, zodat je eventuele fouten en misvattingen kunt rechtzetten.
6. Royalty’s
Percentage van de verkoopprijs dat de auteur ontvangt voor verkochte exemplaren. De uitgeverij verrekent de jaarlijks uit te keren royalty’s met het eerder al aan de auteur betaalde voorschot.
7. Voorschot
Bedrag dat de auteur ontvangt nadat hij het manuscript heeft ingeleverd bij de uitgever. Veel uitgevers betalen het voorschot in twee delen: een deel bij inleveren van het manuscript, het tweede deel bij verschijnen van het boek. Het is gebruikelijk dat het voorschot niet-terugvorderbaar is, wat betekent dat je het voorschot niet hoeft terug te betalen, zelfs niet als het boek niet of slecht verkoopt.
8. Wet op de vaste boekenprijs
Een wettelijke regeling die de (minimum)verkoopprijs van een boek vastlegt voor een bepaalde periode na het verschijnen. De wet voorkomt prijsconcurrentie en stelt uitgevers in staat om ook minder rendabele titels (die goed bij het fonds passen) op de markt te brengen of nieuwe, onbekende auteurs een kans te geven.
9. ISBN (International Standard Book Number)
Dit dertiencijferige getal is het unieke identificatienummer van een boek. Het zorgt ervoor dat je boek vindbaar is in zoeksystemen, zodat boekhandels het kunnen bestellen. Iedere uitgavevorm (paperback, hardcover, e-book) en iedere herziene druk krijgt een eigen ISBN. Een ISBN is noodzakelijk als je wilt dat jouw boek een succes wordt.
10. CB (voorheen Centraal Boekhuis)
Dé spin in het web voor de boekendistributie in Nederland en Vlaanderen. In het centrale magazijn in Culemborg stallen uitgevers de voorraad van hun meest courante titels. Boekhandels kunnen de boeken die bij het CB zijn aangemeld bestellen via een uitgebreide database. De meeste webwinkels, zoals Bol.com, bieden het complete CB-assortiment aan.
Door: Jan Sinot