Timing bij het uitgeven van je boek

Is het je wel eens opgevallen dat veel boeken nét verschijnen op het moment dat een onderwerp actueel is? Dat is natuurlijk geen toeval, maar heeft alles te maken met timing. Uitgeverijen zijn hier heel sterk in: ze weten wat er speelt, welke grote evenementen of herdenkingen voor de deur staan en wat de beste verkoopperiode voor een bepaald type boek is. Wat goede timing is voor jouw boek? Ik neem je graag mee in een aantal overwegingen.

Actualiteit

Wat een goede timing is, wordt voor een belangrijk deel bepaald door de actualiteit. Een boek krijgt meer aandacht als de gebeurtenis waarover het gaat nog niet al te lang geleden is. Zou Prooi van Jeroen Smit (over de val van ABN AMRO) net zo goed verkocht hebben als de financiële crisis alweer voorbij was? Ik waag het te betwijfelen.

In 2018 ging de Europese regelgeving rondom de AVG in. Ingewikkelde materie voor elke organisatie die te maken heeft met persoonsgegevens. Een jaar eerder – in mei 2017 – verscheen Grip op de AVG. Tegen de tijd dat bedrijven wakker werden, waren de auteurs dankzij dit boek in beeld als experts. Goed voor de verkoop en nog belangrijker: voor de klandizie.

Voor de hunkerende Feyenoord-fans was 2016–2017 het jaar waarin hun favoriete team eindelijk weer eens kampioen werd. Nog geen maand na dat kampioenschap verscheen Feyenoord Onvergetelijk 2016-2017 al. En wat te denken van de biografie over Chris Froome, die in 2013 de Tour de France won? De wielerronde was nog niet afgelopen toen we een persbericht ontvingen met de tekst ‘De eerste en enige biografie van de Tourwinnaar van 2013’. Als dat geen timing is.

Het succes van de serie Het aanzien van is er mede aan te danken dat de nieuwe editie altijd al in januari verschijnt, als het afgelopen jaar nog vers in het geheugen ligt.

Een onderwerp is ook actueel als het precies x jaar geleden is dat… Dus dat boek over de Eerste Wereldoorlog had je mooi in 2018 kunnen uitbrengen, want toen was het honderd jaar geleden dat die oorlog eindigde. Voor het einde van de Tweede Wereldoorlog ben je nog op tijd: volgend jaar is het vijfenzeventig jaar geleden (voor een boek over de bevrijding van Zuid-Nederland is nu het moment). België bestaat in 2030 tweehonderd jaar, daar gaan zeker boeken over verschijnen. De Nederlanders moeten nog even geduld hebben: pas in 2148 vieren we ons onafhankelijkheidsjubileum (vijfhonderd jaar na de Tachtigjarige Oorlog).

Evenementen

EK’s, WK’s, Olympische Spelen: boeken hierover doen het vaak goed bij het publiek. Ook hier is timing van het grootste belang. Ik keek voor de grap even naar de verschijningsjaren van boeken over de Olympische Spelen: voornamelijk 2004, 2008, 2012 of 2016. Zie je al een patroon? Mocht je volgend jaar ook een boek over de Spelen uitbrengen, doe dat dan drie maanden voor ze gehouden worden (dan leeft iedereen ernaar toe). Of – als je boek over de medaillewinnaars gaat – na afloop. Maar dan wel meteen erna, want een paar maanden later is de euforie bij de meeste mensen weer weggezakt.

Een jaarlijks terugkerend festijn voor boekenliefhebbers is de Antwerpse Boekenbeurs (eind oktober/begin november). Wil je daar scoren, zorg er dan voor dat je boek voor 1 oktober gepubliceerd is.

Publiciteitsmomenten

Gedurende het jaar zijn er heel wat momenten waarop bepaalde onderwerpen in de spotlights staan. Ik noem er een paar:

• Boekenweek (begin maart)
• Week van de Alfabetisering (september)
• Kinderboekenweek (begin oktober)
• Maand van de Geschiedenis (oktober)
• Kookboekenweek (november)
• Dag van de Rechten van de Mens (10 december)

Op cpnb.nl vind je nog meer van dit soort momenten. Kun je aanhaken bij zo’n moment, dan krijg je gemakkelijker publiciteit voor je boek. En verder: kijk ook eens rond wat er op jouw vakgebied allemaal te doen is. Zijn er jaarlijkse congressen of beurzen waar jouw boek perfect zou passen? Zorg er dan voor dat je boek net ervoor verschijnt en niet net erna.

Heb je een boek dat heel geschikt is als cadeauboek? De meeste boeken worden nog steeds verkocht in de laatste maanden van het jaar. Wil je graag een hoge positie bij Managementboek behalen? Overweeg dan juist een minder drukke periode (bijvoorbeeld de zomervakantie), in het najaar is de concurrentie het grootst.

De een zijn dood…

Het klinkt misschien wat luguber maar kranten, en ook uitgevers, hebben hun verhaal al klaarliggen voor wanneer er een celebrity overlijdt. Zo kreeg ik als correspondent van het Eindhovens Dagblad een paar jaar geleden het verzoek om de notabelen op leeftijd in onze gemeente alvast te inventariseren. Handig voor wanneer er eentje komt te overlijden en er een necrologie geschreven moet worden…

Uitgeverij Elsevier was er snel bij toen Nelson Mandela overleed, nog dezelfde maand verscheen Ter herinnering – Nelson Mandela. Dit was natuurlijk een makkelijke: hij was al 95 jaar toen hij overleed, dus ze hadden tijd genoeg gehad om alle foto’s en ander biografisch materiaal te verzamelen. Bij een onverwachte dood moet er soms snel geschakeld worden, maar ook dat is geen probleem in de uitgeefwereld: in 2002 – het jaar dat Pim Fortuyn werd vermoord – verschenen er meerdere boeken over zijn leven. En reken maar dat er al van alles klaarligt voor als Willem-Alexander of Filip plotseling zou komen te overlijden.

Natuurlijk gaan de meeste boeken niet over het overlijden van bekende Nederlanders of Vlamingen, ook is het niet altijd mogelijk om je boek aan een groot event te koppelen. Wat ik je dan als tip wil meegeven: houd altijd de berichtgeving rond jouw onderwerp in de gaten. Want misschien is je onderwerp nú niet actueel, dat kan in de toekomst veranderen. En dan wil je wel paraat staan.

Uitgeven

Mooi: je weet nu waarschijnlijk wat de beste tijd is om jouw boek in de winkel te hebben liggen. Maar wanneer moet je manuscript dan klaar zijn? Hiervoor moeten we naar de agenda van de traditionele kwaliteitsuitgever kijken: die neemt ongeveer drie maanden voor het productieproces (redactie, vormgeving en drukken). Daarnaast heeft je uitgever ook nog tijd nodig om je boek aan te kondigen bij de pers en de boekhandel. De aanbiedingsbrochure, met alle nieuw te verschijnen titels, wordt een paar maanden eerder al samengesteld. Wil je de totale realisatietijd van je boek verkorten, verstuur dan je publicatievoorstel al voordat je manuscript af is. Geef jij je boek in eigen beheer uit? Houd ook dan rekening met een productietijd van drie maanden.

Tot slot

Timing is ook: wanneer heb je zelf tijd voor het schrijven van je boek? Ben jij iemand die een paar weken in een hutje op de hei kan zitten, of moet je wekelijks een paar uur bij elkaar sprokkelen? We helpen je graag bij het maken van een realistische planning en/of met een stok achter de deur om die planning te halen.

Zet ‘m op!

Door: Jan Sinot