QR-codes in je boek

Jan Sinot

Raar vond ik die zwart-witte blokjes toen ik ze voor het eerst zag. En je moet een app downloaden voor je er iets mee kunt. Eerlijk gezegd zag ik het nut er niet van in. De tijd heeft mij inmiddels ingehaald: mijn nieuwe bioscoopabonnement is een QR-code op mijn telefoon, die ik bij de kaartjesautomaat scan. Bij het internetbankieren laat ik mijn telefoon de betaling overnemen en krijg ik – jawel – een QR-code. Als ik een ticket koop voor een concert? Een QR-code die ik uitprint of op mijn telefoon laat zien bij de entree

Ook in je boek kun je gebruikmaken van deze blokjescode. Hoe en waarom? Dat lees je in deze blog.

Wat is een QR-code?

Toyota eiste van zijn toeleveranciers dat onderdelen steeds beter te identificeren waren. Om die reden ontwikkelde het Japanse Denso Wave in 1994 een tweedimensionale code die snel te decoderen was: de QR-code (waarbij QR staat voor Quick Response). Japan omarmde de handige codes snel en iets later volgde de rest van de wereld. Vaak leidt een QR-code naar een webpagina.

Waarom je QR-codes in je boek wilt gebruiken:

  • Om je tekst te ondersteunen.
    Een instructievideo is veel duidelijker dan een aantal screenshots achter elkaar. Bij een taalboek kun je een bestand toevoegen met de juiste uitspraak.
  • Om niet noodzakelijke, maar wel interessante achtergrondinformatie toe te voegen.
    Denk aan gebruikte onderzoeken en YouTube-filmpjes.
  • Om verkeer naar je website te krijgen.
    Je kunt de lezer een interessant gratis e-book aanbieden achter de URL. Of handige tutorials. Wel even laten abonneren op je nieuwsbrief natuurlijk.
  • Om kosten te besparen.
    Je boek wordt een stuk dunner als je uitgebreide fotoreportages niet afdrukt, maar ernaar verwijst. De kosten voor zwart-wit drukwerk liggen bovendien een stuk lager dan voor fullcolour-drukwerk.
  • Om te communiceren met je lezer.
    QR-codes bieden de mogelijkheid voor polls, reacties, enquêtes, enzovoort.
  • Stel jij regelmatig vragen aan je lezers waarop later een antwoord volgt? Met een QR-code zien ze dat antwoord pas als ze de code scannen (en niet per ongeluk als ze een stukje verder bladeren).

Waarom je geen QR-codes in je boek wilt gebruiken:

  • Verdiep je allereerst in je lezer. Is die wel gewend aan het gebruik van mobiele apparaten? Nee? Dan heeft het weinig nut om QR-codes te gebruiken. Sterker nog: het zou lezers het vervelende gevoel kunnen geven dat ze iets belangrijks missen.
  • QR-codes zijn niet mooi (vind ik). Gelukkig bestaan er handige ontwerpers die codes voor je ontwerpen in de stijl van jouw boek. Voor een ontwerp op maat moet natuurlijk betaald worden en uitvoerig testen is belangrijk. Sommige apparaten hebben moeite met QR-codes waarbij het contrast niet groot genoeg is.

Hoe maak je een QR-code?

Simpel: open je browser en zoek naar ‘QR-code gratis maken’. Tussen de eerste tien zoekresultaten vind je genoeg bruikbare generators. Voor de QR-code hiernaast gebruikte ik qrcodetotaal.nl. Dit is een rechttoe-rechtaan statische code. Kies voor de juiste drukkwaliteit voor de download in EPS-formaat. Wil je meer mogelijkheden, zoals uitgebreide statistieken, een logo toevoegen, een eigentijds ontwerp of de optie om later nog wijzigingen aan te brengen, dan heb je dynamische QR-codes nodig. Deze zijn meestal niet gratis. Bedenk van tevoren waar je allemaal een code voor wilt inzetten om te bepalen of het de investering waard is.

Tips voor een optimaal gebruik van QR-codes:

  • Beperk de lengte van de URL waarnaar je linkt. Een langere URL betekent dat de QR-code uit meer blokjes bestaat. Daardoor is die moeilijk te scannen.Een lange URL kun je gemakkelijk omzetten naar een korte met behulp van websites als tinyurl.com of bit.ly. Ook handig wanneer je via sociale media naar deze link wilt verwijzen!
  • Test de codes op verschillende apparaten en telefoons. Opent de juiste link? Is de website waarnaar je verwijst mobielvriendelijk? Is hij bruikbaar op Android, iOS, Blackberry én Windows Phone?LET OP: Verwijs je naar een gewone website? Zorg dan dat deze geen Adobe Flash gebruikt. Dit wordt namelijk niet door alle systemen ondersteund.
  • Er komen steeds meer QR-codes, maar niet iedereen heeft er ervaring mee. Maak het de lezer daarom zo makkelijk mogelijk en leg uit wat hij met de code moet doen (namelijk scannen met een app op de smartphone die QR-codes kan lezen).
  • Leg de meerwaarde van de code uit aan je lezer. Hij moet er moeite voor doen, dus maak duidelijk wat de beloning zal zijn. Bijvoorbeeld: 10% korting op een training, onderzoeksgegevens die je voor je boek gebruikte of achtergrondfilmpjes.
  • Wil je kunnen analyseren hoeveel mensen via de QR-code op je site komen, maak hier dan een aparte URL voor. Anders kun je wel zien hoeveel mensen via de telefoon kwamen, maar niet of ze de code scanden of het webadres in hun browser intypten. Nog handiger: gebruik de eerdergenoemde dynamische QR-codes.
  • De minimale afmeting voor QR-codes op papier is 1,5 bij 1,5 centimeter voor korte links. Moderne telefoons kunnen moeiteloos kleinere aan, maar houd er rekening mee dat niet iedereen de nieuwste iPhone in bezit heeft.

Door: Jan Sinot