Je boek laten vertalen: wel of niet doen?

Wanneer je een boek schrijft, hoop je natuurlijk op een groot bereik. Laat je je boek vertalen, dan vergroot je je afzetmarkt aanzienlijk! In theorie dan. Want in de praktijk blijkt die internationale verkoop nog weleens tegen te vallen. Wanneer is het een goed idee een vertaling uit te brengen van je non-fictieboek? In deze blog adviseer ik je over deze keuze, en geef je tips hoe je dit aanpakt.

De boekenwereld zit eigenlijk maar vreemd in elkaar. Waar je met bijvoorbeeld een nieuw technologisch product of een kunstwerk eenvoudig wereldwijd verkoop kunt genereren, zijn boeken gebonden aan taalgrenzen. Nederlandse uitgevers zullen niet snel de grens oversteken en zelf vertalingen uitgeven. Dat is niet voor niets: boeken verkopen is een vak apart en vraagt een grote expertise, kennis van de doelgroep, ervaring met de markt en een fijnmazig netwerk van verkopers. Daarom verkopen uitgevers liever de vertaalrechten van een boek aan buitenlandse uitgevers die daar brood in zien.

Dat wil niet zeggen dat je het als schrijver dan ook maar niet moet proberen. Want wie weet lukt het jou wel internationaal succesvol te worden! Er zijn schrijvers die je daarin voorgingen. Wel is het slim om vooraf goed na te denken over de verkoopkansen van je boek in het buitenland. Wanneer is het laten vertalen van je boek een goed idee en moet je dit zeker overwegen?

Je hebt een buitenlands (zakelijk) netwerk

Als professional richt je je bedrijfsmatig misschien al veel langer op de internationale markt en werk je misschien al samen met partners in het buitenland. Dan is het een goed idee om ook je boek als vertaling beschikbaar te hebben, bijvoorbeeld in het Engels. Het is tenslotte je visitekaartje. Zo kun je in ieder geval je zakelijke netwerk laten kennismaken met je boek. En kunnen zij jouw boek weer promoten binnen hun eigen netwerk.

Je wilt zakelijk uitbreiden naar de internationale markt 

Om zichtbaar te worden voor een nieuwe klantgroep buiten Nederland en Vlaanderen en te laten zien dat je expert bent, is een goede vertaling van je boek onmisbaar. Met een vertaald boek op je naam kun je op zoek naar buitenlandse partners die in hun eigen land al een achterban hebben opgebouwd. In de vorm van online seminars en podcasts – met gastoptreden van ‘een Nederlandse expert’ (jij dus) – kunnen deze partners hun netwerk laten kennismaken met jouw aanvullende expertise. En kan die achterban via jouw boek meer over jouw gedachtegoed te weten komen.

Natuurlijk koppel je daar ook gelijk een zakelijk aanbod aan en bouw je stap voor stap aan een eigen internationale achterban.

Er is in het buitenland veel interesse voor jouw onderwerp

Misschien heb je geen zakelijke plannen buiten Nederland, maar zie je wel dat er in andere delen van de wereld veel interesse is voor het onderwerp waarover jij schrijft. Ook dan is het een goed idee een vertaling van je boek te laten maken. Zeker als het aanbod daar nog beperkt is. Kies dan wel slim de titel van je boek, zodat mensen die zoeken naar informatie over jouw onderwerp, al snel je boek in hun zoekresultaten vinden.

Je wilt een agent of buitenlandse uitgever overtuigen

Heb je grote ambities en wil je gaan voor internationaal succes, dan zul je voor het uitgeven van je boek een uitgever moeten zoeken die jouw boek in het eigen land kan uitgeven en promoten. Ik zeg er direct bij dat het niet meevalt om als onbekende Nederlandse schrijver binnen te komen bij een buitenlandse uitgever. Zeker niet rechtstreeks. Ook agentschappen die de boeken van hun klanten bij uitgevers proberen onder te brengen, krijgen veel aanbod en moet je eerst overtuigen van de potentie van je boek. Dat doe je bijvoorbeeld met een goed doordacht publicatievoorstel en enkele vertaalde hoofdstukken. Uiteraard met perfect vertaalde teksten, want een eerste indruk maak je maar één keer.

Wanneer is een vertaling van je boek minder kansrijk?

Schrijf je over een typisch Nederlands onderwerp, of is de doelgroep van je boek vooral in Nederland te vinden, dan is het veel lastiger om in het enorme aanbod van boeken wereldwijd nog zichtbaar te worden. Ook is de verkoop in Nederland en Vlaanderen indicatief voor de marktpotentie van je boek. Zijn van je boek hier maar weinig exemplaren verkocht (bijvoorbeeld minder dan duizend), dan is de kans gering dat een vertaling van je boek wél aanslaat. 

Hoe pak je het aan?

Een buitenlands succes begint met een goede vertaling van je boek. Kies een vertaler die bekend is met de cultuur en taalbeleving van de lezers in de doeltaal. Verdiep je in de markt en kijk waarin jouw boek zich kan onderscheiden. Het moeilijkste is vaak om een sterke titel te vinden voor je boek, die aanspreekt, de lading dekt en de juiste zoektermen bevat. Ook daar kan een vertaler in meedenken.

Kies je voor uitgeven in eigen beheer, dan is distributie een bottleneck. Het wereldwijd versturen van boeken is enorm kostbaar. Via bijvoorbeeld de printing-on-demanddiensten van Amazon kun je dit probleem omzeilen. Kies je voor alleen het uitgeven van een e-book, dan speelt dit probleem uiteraard niet.

Door: Suzanna van der Laan