Voor het schrijven van een non-fictieboek is de expertise die jij als professional in huis hebt superwaardevol. Maar ook de kennis, visie en ervaringen van anderen kunnen waarde toevoegen aan je boek. Een mooie manier om extra input te vergaren, is het interviewen van de juiste mensen. Wil je die ander in je boek ook echt aan het woord laten, dan is de vraag: hoe werk je de interviews uit? Ga je voor de vraag-antwoordvorm, een full quote-interview of de gemengde stijl?
Vraag-antwoordvorm
Wat is het?
Je presenteert een vraag en laat die volgen door het antwoord van de geïnterviewde.
Een voorbeeld:
Wat moet er volgens u veranderen in de gezondheidszorg?Klaas Verstal: “De drie belangrijkste dingen: meer waardering voor het vak van verpleegkundige, meer aandacht voor ziektepreventie en minder macht voor farmaceuten.”Waarom is die waardering voor verpleegkundigen zo belangrijk?“Er dreigt een groot tekort aan verpleegkundigen. De uitstroom binnen de sector is groot. Zonder die extra waardering hebben we straks te weinig handen aan het bed.”
Do’s-and-don’ts
- De vraag die je formuleert in je boek hoeft niet exact hetzelfde te zijn als de vraag die je in het gesprek zelf stelde. Je hoeft ook het antwoord niet op te schrijven precies zoals de ander het gaf. Waar het om gaat, is dat het een krachtig geformuleerd stuk wordt waar de geïnterviewde zich in kan vinden én dat het doel van je boek dient.
- Je hoeft de naam van de geïnterviewde niet bij elke vraag te herhalen. Heb je de spreker bijvoorbeeld in een intro aangekondigd, dan kun je bij het antwoord volstaan met het citaat.
- De vraag-antwoordvorm is relatief makkelijk voor de schrijver, maar niet heel spannend voor de lezer. Houd bij je keuze voor ogen wat je met je boek wilt bereiken.
Full quote-interview
Wat is het?
Je geeft het gesprek met de geïnterviewde weer als één (lang) citaat. De vragen die je tijdens het gesprek stelde zijn niet meer als zodanig herkenbaar.
Een voorbeeld:
Klaas Verstal: “Er zijn drie dingen die moeten veranderen in de gezondheidszorg: meer waardering voor het vak van verpleegkundige, meer aandacht voor ziektepreventie en minder macht voor farmaceuten. Dat eerste is belangrijk omdat er een groot tekort dreigt aan verpleegkundigen. De uitstroom binnen de sector is groot. Zonder die extra waardering hebben we straks te weinig handen aan het bed. (…)”
Do’s-and-dont’s
- Voel je vrij om af te wijken van de volgorde waarin de onderwerpen tijdens het gesprek aan bod kwamen. Kies ook gerust net wat andere formuleringen als dat grammaticaal beter is. Neem eh’s en halve zinnen niet over, maar schrijf op wat de ander had wíllen zeggen. Natuurlijk laat je de geïnterviewde de tekst vóór publicatie autoriseren.
- Full quote-interviews zijn mooi als cases of kaderteksten. De plaats waar je de spreker introduceert kies je zelf. Dat kan vooraan (zoals in het voorbeeld), in een intro of als afsluiting van de quote.
Gemengde stijl
Wat is het?
Je vermengt directe citaten van de geïnterviewde met tekst van jezelf (bijvoorbeeld achtergrondinformatie) en/of met indirecte citaten van de ander.
Een voorbeeld:
Klaas Verstal is bezorgd over de toekomst van de gezondheidszorg. Hij ziet drie noodzakelijke veranderingen: meer waardering voor het vak van verpleegkundige, meer aandacht voor ziektepreventie en minder macht voor farmaceuten. Vooral dat eerste vindt hij belangrijk: “Er dreigt een groot tekort aan verpleegkundigen. De uitstroom binnen de sector is groot. Zonder die extra waardering hebben we straks te weinig handen aan het bed.” Cijfers van het CBS ondersteunen deze verwachting: (…).
De eerste zin in dit stuk is een voorbeeld van een indirect citaat: je geeft een uitspraak van de geïnterviewde in eigen woorden weer. De laatste zin is een voorbeeld van achtergrondinformatie die je als schrijver toevoegt.
Do’s-and-dont’s
- De gemengde stijl – mijn persoonlijke favoriet – geeft veel vrijheid, zowel in het kiezen van de formuleringen als in het overbrengen van de boodschap. Je kunt je eigen visie in de tekst verweven en de woorden perfect laten aansluiten op de doelen die je met je boek hebt. Dus ben je nog niet bedreven in deze stijl? Oefen er dan eens mee.
- Wil je iets positiefs noemen wat uit de mond van de geïnterviewde zelf al snel overkomt als borstklopperij? Ook dan biedt de gemengde stijl uitkomst.
Tot slot
Gesprekken die je voor je boek voert, hoef je natuurlijk niet per se als interview weer te geven. Je kunt ze bijvoorbeeld ook puur als inspiratiebron gebruiken, of als basis voor een goede blurb op je boekcover. Wees wel transparant naar de geïnterviewde, zo voorkom je valse verwachtingen.
Afsluitend nog één tip voor het geval dat je een kwaliteitsuitgever wilt strikken: zorg dat je manuscript meer is dan een bundeling interviews. Presenteer een eigen visie, een unieke methode … of zorg minimaal voor een sterke rode draad.
Succes!
Door: Janneke Sinot
