Help, mijn lezers begrijpen me niet!

5 tips om écht voor je doelgroep te schrijven

Een boek schrijf je voor je lezers. En het liefste schrijf je het zo, dat ze razend enthousiast zijn over je boek, het iedereen aanraden en lyrische recensies schrijven. Hoe krijg je dat voor elkaar? Hoe weet je of jouw tekst ook echt aansluit bij je doelgroep? In deze blog vijf slimme strategieën om in de huid van je lezer te kruipen.

Vraag proeflezers

Proeflezers zijn onmisbaar voor een schrijver. Als ‘buitenstaander’ kijken ze fris naar je tekst, ze merken direct waar die niet lekker leest of waar die niet te volgen is. Als schrijver ben je daar blind voor. Natuurlijk, het is altijd ‘eng’ om je schrijfsels voor het eerst aan anderen te laten lezen, het maakt je kwetsbaar. Maar hun feedback is ongelooflijk waardevol en helpt jou om je boek beter te laten aansluiten bij je lezers.

Kies wel kritische proeflezers, liefst uit je doelgroep, en geef ze goede instructies mee. Druk ze vooral op het hart om jou niet te sparen. Want alle kritiek die je nu krijgt (en verwerkt), krijg je straks niet meer. Even doorbijten dus.

Vraag het je (schoon)moeder

Wanneer je complexe zaken aan een algemeen publiek wilt uitleggen, is het lastig in te schatten wat mensen wel en niet snappen. Wat dan helpt: bij het schrijven van je tekst doen alsof je de materie aan je moeder of schoonmoeder uitlegt. Of iemand anders in je familie die weinig weet over jouw vak. Het dwingt je om nog een paar extra stappen terug te doen en in eenvoudige bewoordingen of met eenvoudige beeldspraak je verhaal duidelijk te maken.

Daarna onderwerp je je teksten uiteraard ook aan de ultieme test: je laat ze ook echt door je moeder (of familielid) lezen. Vraag haar wel kritisch te zijn en check of ze alles ook echt begrepen heeft. Want ja, ze is natuurlijk al zo trots op je dat ze al snel alles goed vindt...

Door zo laagdrempelig te schrijven doe je niet alleen je moeder een plezier (want die snapt nu eindelijk wat je doet!), maar ook je lezers! Die hoeven zich nu minder in te spannen om je verhaal te volgen.

Andere bril/over de schouder

Bekijk je verhaal eens door een andere bril. Neem een ideale lezer in gedachten, iemand die precies aan je doelgroepprofiel voldoet, en bedenk hoe die jouw tekst leest. Stel je voor hoe zo iemand achter je laptop plaatsneemt en kijk over zijn of haar schouder mee. Dit gedachtespel helpt je om met andere ogen naar je tekst te kijken en zo de passages op te sporen waar je te grote gedachtesprongen maakt. Of waar je veel te veel uitlegt, wat voor deze lezer helemaal niet nodig is.

Dit werkt het beste als je hiervoor een bestaande persoon kiest, een klant of een kennis. Van zo iemand kun je je nog beter een voorstelling maken hoe hij reageert.

Jouw persoonlijke adviseur

Soms loop je bij het schrijven vast en zou je jouw schrijfdilemma’s dolgraag aan een expert willen voorleggen. Hoe zou een goeroe binnen jouw business dit oplossen? Welke stappen zou zo iemand je aanraden?

Het leuke is: ook hier kun je een soortgelijk gedachte-experiment doen. Neem een aantal mensen in gedachten die jij graag als adviseur zou willen. Beperk je daarin niet! Wil jij Richard Branson, Nelson Mandela of Moeder Teresa in jouw adviesraad? Voeg ze toe!

Stel ze in gedachten om je heen op. Concentreer je op de persoon, bedenk wat zijn of haar kwaliteiten zijn en met welk perspectief hij of zij jou kan helpen. Stel dan je vraag. Benoem wat als eerste in je opkomt – het zal je verbazen! Bedank je adviseur en concentreer je op de volgende.

Voor wie nog nooit zoiets gedaan heeft, is het misschien even wennen. Maar stel je open op en je zult zien dat het werkt!

Vraag het een kind

Kinderen zijn bij uitstek vrije denkers. Nog niet gehinderd door kennis en hokjesdenken komen ze soms zomaar met de meest briljante oplossingen of vergelijkingen. Dus wil je iets complex uitleggen in je boek en kom je er niet goed uit? Probeer het eens aan een kind uit te leggen. Het zal je honderduit vragen stellen, die je uitdagen om nog verder te simplificeren, en het zal je verhaal vanuit zijn eigen belevingswereld interpreteren. Dat kan jou zomaar aan een nieuw perspectief helpen of aan een prachtige metafoor.

Door: Suzanna van der Laan