Heeft het papieren boek nog toekomst?

Digitaal lezen is in opkomst. Hoewel in Nederland de e-bookverkoop nog achterloopt ten opzichte van bijvoorbeeld de VS, lijkt de opmars niet te stuiten. Wat betekent dat voor jou als schrijver? Kun je nog om het e-book heen?

Snelle stijging

In het afgelopen jaar verdubbelde het marktaandeel van e-books tot 2,7% van de totale boekenomzet. Nog steeds een bescheiden percentage, dat is waar, maar een duidelijk signaal voor de nabije toekomst. Boekhandels en traditionele uitgevers zien intussen hun omzet verder dalen. En de verwachting voor 2013 is opnieuw een daling van 1,5%, zo staat te lezen in de Rabobank Cijfers en Trends.

De vernieuwing rondom e-books en digitaal lezen gaat in rap tempo door. Enkele recente ontwikkelingen op rij:

• E-readers worden steeds goedkoper en steeds meer mensen schaffen ze aan.
• De techniek verbetert: meer gebruiksgemak en meer mogelijkheden. Nieuwe generaties e-readers hebben bijvoorbeeld ingebouwd licht waardoor je ook in het donker kunt doorlezen.
• Het aanbod van e-books wordt steeds groter. Oude, niet meer leverbare boeken krijgen een nieuw leven door ze digitaal aan te bieden. Dat aanbod zal de komende jaren alleen maar sneller groeien. Immers: e-books raken nooit meer uitverkocht!
• Steeds meer scholen stappen over op digitaal onderwijs.
• Een e-book biedt veel meer mogelijkheden dan het papieren boek. Denk aan instructiefilmpjes in een cursusboek, doorklikmogelijkheden naar interessante websites, geluidsfragmenten en interactieve toepassingen (zoals invuloefeningen).

Doodsteek?

Betekent dit alles de doodsteek voor het papieren boek? Moet je dan als schrijver inzetten op digitale publicaties en het papier maar vergeten? Nee, zo ver is het nog lang niet. Een nadere blik op de eerdergenoemde cijfers leert bovendien dat de omzet in non-fictieboeken in totaliteit de afgelopen jaren juist steeg. De klappen vallen dus vooral op het gebied van fictie.

Er zijn meer redenen om het papieren boek nog niet aan de wilgen te hangen:

• Een digitaal boek voldoet niet echt als cadeau of relatiegeschenk.
• Fotoboeken en koffietafelboeken moet je in je handen hebben, niet op een scherm zien.
• Een papieren boek is fijn om aantekeningen in te maken.
• Het papieren boek is moeilijker te kopiëren.
• Je genereert extra inkomsten na lezingen door verkoop van je boek.
• Een boek voelt plezierig en warm aan, anders dan een e-reader.
• De Wet op de vaste boekenprijs geldt alleen voor het papieren boek, niet voor e-books. Anderen kunnen jouw boek dus niet voor een habbekrats verkopen zolang de verkoopprijs niet is opgeheven. Bij een e-book is prijsconcurrentie wel mogelijk. Goed voor de consument maar niet voor de auteur.

Conclusie?

E-books gaan de komende jaren een steeds belangrijkere rol spelen, maar voorlopig kunnen en willen we nog niet zonder de ouderwetse papieren exemplaren. Als schrijver kun je daarom het beste insteken op beide varianten, zodat de lezer de keuze heeft.

Voor het doemscenario in dit filmpje – over de laatste boekwinkel, die al 25 jaar zonder klant is – hoeven we voorlopig niet bang te zijn.

Door: Jan Sinot