Een goed jaar voor het boekenvak. Maar we zijn er nog niet!

‘Eerste omzetstijging in zes jaar’ kopte Boekblad. Zowel het aantal verkochte boeken (+ 4,8%) als de omzet (+ 3,5%) steeg in 2015. Tijd om de cijfers eens onder de loep te nemen: is de stijging het begin van herstel van het boekenvak, of gaat het om de laatste stuiptrekking van de sector?

Fictie versus non-fictie

Nog steeds neemt fictie de belangrijkste positie in, maar de verkoop daalde in 2015 met 2%. Dit verlies werd voornamelijk veroorzaakt door de vertaalde literaire roman (-10%). De literaire thriller en literaire roman van eigen bodem deden het juist beter dan in 2014.

Goed nieuws is er vooral voor auteurs van non-fictie, want die deed het uitstekend! Het boekenvak onderscheidt hierin twee hoofdcategorieën:

• Non-fictie informatief
  Dit genre pluste vorig jaar met maar liefst 6%. Voor een deel kwam dit door de verkoopkanonnen in de categorie ‘mens en maatschappij’: Dit kan niet waar zijn van journalist Joris Luyendijk was met 306.866 exemplaren het bestverkochte boek in 2015 en ook Gouden jaren van Annegreet Bergen deed het lekker met 159.510 stuks. Ook de segmenten ‘geschiedenis’, ‘psychologie’, ‘theologie’ en ‘muziek’ droegen flink bij aan het succes van de informatieve boeken.
• Non-fictie vrije tijd
  Opvallend in deze categorie is het Kieft-effect: het bestverkochte boek uit 2014 ( Kieft van Michel van Egmond) deed afgelopen jaar nog altijd meer dan 50.000(!) stuks. Toch kon dit niet voorkomen dat het segment ‘sport en spel’ met 20% kelderde. Kookboeken bleven onverminderd populair (+ 2%), maar de uitschieter was het segment ‘hobbyboeken’. Brei-, haak- en kleurboeken waren in 2015 goed voor een stijging van maar liefst 18%!

E-books

De gestage opmars van het e-book gaat door. Er werden in 2015 14% meer exemplaren verkocht dan in 2014. Daarmee neemt het e-book nu ongeveer 6,5% van alle verkochte boeken in. De cijfers laten zien dat het hier vooral fictie betreft (79% van het totaal), met een piek in de zomer. In vakantiemaand augustus is een op de vijf verkochte boeken een e-book.Waar de opmars eindigt is moeilijk te voorspellen, maar het zou zomaar kunnen dat de verkoop van e-books in de nabije toekomst instort. Niet omdat het papieren boek keihard terugslaat, maar vanwege de online abonnementen à la Netflix. Bliyoo en Elly’s Choice zijn al actief en ook Mofibo heeft zijn langverwachte entree gemaakt op de Nederlandse markt.

Bibliotheken

Wie wel eens in de bibliotheek komt, heeft al gezien dat de afdeling informatieve boeken kleiner wordt, of zelfs geschrapt. Informatie is zó gemakkelijk online te vinden dat een gang naar de bibliotheek nauwelijks nog de moeite loont. Je ziet dit terug in de uitleencijfers over 2015 die het CPNB publiceerde. In de top 100 van meest uitgeleende boeken vind je nauwelijks non-fictie. En verrassend (of niet?): de top 10 wordt volledig gedomineerd door de Loser-serie van Jeff Kinney. 

Trends

De Rabobank ziet de toekomst voor de fysieke boekhandel niet bijzonder positief in. De traditionele kwaliteitsboekhandel heeft zich dan wel weten te transformeren tot een ontmoetingsplek voor boekenliefhebbers, hij ziet zich ook geconfronteerd met een toenemende concurrentie via het internet (ook van grote partijen): een derde van alle verkochte boeken wordt online besteld. De Rabobank is verder bezorgd over het mogelijk loslaten van de vaste boekenprijs. En die vrees deel ik: de stenen boekwinkel lijkt op dit moment niet in staat een nieuwe klap op te vangen.

Voor jou als schrijvende ondernemer is er niet veel aan de hand. Integendeel: het informatieve non-fictieboek zit juist in de lift! Bovendien is een eigen boek nog steeds een fantastisch visitekaartje voor je bedrijf. Omdat je steeds minder kunt verwachten van boekhandel of bibliotheek wordt wel de koppeling tussen het boek en het geven van lezingen of trainingen steeds belangrijker. Steeds meer uitgeverijen vragen de auteur om een minimaal aantal boeken zelf af te nemen (vijfhonderd exemplaren is eerder regel dan uitzondering) en dan is het fijn als je een publiek hebt om je boeken aan te verkopen. Bijkomend voordeel: de marge op een boek dat je zelf verkoopt, is heel wat beter dan wanneer de boekhandel het verkoopt.

Door: Jan Sinot