Durf jij je bloot te geven in je boek?

Een boek schrijven is meer dan alleen je kennis op papier zetten. Het is ook een persoonlijk document: je laat iets van jezelf zien. Je laat de wereld weten wat jij te zeggen hebt. Door het schrijven ontdek je ook je zwakke plekken, de punten waar je nog niet zeker over was. Bovendien wil je jouw lezer raken, met je verhalen en persoonlijke inzichten, maar ook met je worstelingen. Kortom: wie een boek schrijft geeft zich bloot. Durf jij het?

Kwetsbaar

Ik heb als schrijfcoach bij BoekenBusiness en als uitgever bij Booklight al heel wat manuscripten beoordeeld. Steeds weer merk ik hoe ongelooflijk spannend en eng veel schrijvers zo’n beoordeling vinden. Opeens is er een professional die hun creatie tot op het bot kan afbranden of een vernietigend oordeel kan vellen. Het is ook heel kwetsbaar om je ziel en zaligheid aan het digitale papier toe te vertrouwen en vervolgens een buitenstaander om een mening te vragen.

Toch heeft een boek die kwetsbaarheid nodig. Wie zichzelf veilig achter kennis en feiten verstopt, en compleet anoniem blijft in een boek, mist de kans om contact te leggen met zijn lezer. En om echt impact te maken met al die kennis en ervaring. Het is een van de adviezen die ik vaak geef: durf persoonlijk te worden. Laat zien dat ook jij als schrijver een mens bent van vlees en bloed. Een mens die zich ook ooit al die kennis eigen moest maken, met vallen en opstaan.

Maar ... daarbij doe ik direct een bekentenis. Ik doe het zelf namelijk ook. Dus ik snap het heel goed, dat je als deskundige liever over je vak schrijft dan over de fouten die je maakte. Dat je liever niet je zwakke plekken wilt laten zien. Terwijl lezers juist ook jouw menselijke kant waarderen (‘gelukkig, zij is net als ik’). Daarom deel ik vandaag mijn verhaal met je. Om je te inspireren om dit ook te doen. In je boek, in je communicatie of presentatie. Want het werkt!

Vanuit het hart

Als kind was ik een dromer, een meisje dat in haar eigen wereld leefde en intens kon genieten van de kleine dingen, zoals de geur van een bloeiende struik of een fluitende koolmees in de lente. Ik deelde mijn ideeën en verwondering, maar andere kinderen begrepen het niet. Ik werd uitgelachen, genegeerd. Eén klasgenootje in het bijzonder vond het nodig me altijd te kleineren, te bekritiseren, me uit te joelen. Anderen deden mee. Ergens in die eerste jaren van de basisschool ging daarom de deur dicht. Op slot. Ik liet mijn innerlijke wereld niet meer zien, tenzij ik zeker wist dat het veilig was.

Nu, zo’n 35 jaar later, kom ik erachter dat die deur nog altijd dichtzit. Dat kleine meisje in me is nog altijd doodsbang voor kritiek, voor afwijzing en gevaar. Zolang ik de expert ben is het veilig, maar iets kwetsbaars over mezelf delen? Zoals dit nu? Brrr... Zelfs op de sociale media – waarmee ik een haat-liefdeverhouding heb – doe ik dit vrijwel nooit. Ik zie wel de enorme potentie ervan voor ondernemers met een missie. Ik help ook andere ondernemers daarmee. Maar ik moet nog altijd een drempel over om over mezelf iets te posten of te delen.

Tegelijkertijd zie ik de kracht van persoonlijke verhalen en wat die kunnen doen. In een blog zoals deze, in een Facebook-post en helemaal in een boek. Schrijven vanuit je hart. Voor sommigen is het een tweede natuur, anderen moeten eerst iets overwinnen. Maar het is het waard! En hoe vaker je het doet, hoe makkelijker het wordt.

Hoe doe je dat?

Daarom drie tips hoe je met simpele ingrepen persoonlijk kunt worden in je boek:

1. Lezers willen graag weten wie jij bent. Dus neem de gelegenheid om al in het begin van je boek, bijvoorbeeld in een inleiding of in een eerste hoofdstuk, iets over jezelf te vertellen. En deel dan niet je hele curriculum vitae, maar vertel bijvoorbeeld je persoonlijke missie, hoe je ertoe kwam dit boek te schrijven of wat je bij anderen teweeg wilt brengen. Het liefst met een persoonlijk verhaal erbij. Nu is dat logisch in een boek over persoonlijke ontwikkeling. Maar het werkt ook als je boek gaat over heel feitelijke of technische onderwerpen en het is bedoeld voor mede-experts in jouw vakgebied. Ook die lezers zijn in de eerste plaats mens. En willen naast vakinhoudelijke kennis opdoen ook jouw verhaal lezen.
   
   
2. Voorbeelden verlevendigen een boek. Natuurlijk kun je algemene voorbeelden gebruiken om iets uit te leggen, maar een persoonlijk verhaal uit je eigen leven om iets te illustreren, is voor een lezer een stuk leuker. Probeer zo mogelijk in ieder hoofdstuk je tekst te ondersteunen met een persoonlijk voorbeeld. En voorbeelden zijn altijd te vinden, als je er eenmaal op let. Gewone gebeurtenissen uit het dagelijks leven, een situatie in je gezin of een toevallige ontmoeting. De mooie verhalen, de pareltjes, liggen vaak voor het oprapen.
   
   
3. Laat je ook weer even zien als je boek bijna uit is. Een nawoord met nog een persoonlijke boodschap voor de lezer is een prettige afsluiting. Overigens mag je achter in je boek ook gerust de ruimte nemen om nog kort iets over je zakelijke kwaliteiten te vertellen. Als de lezer intussen overtuigd is van je expertise, én zich met je verbonden voelt door je persoonlijke verhalen, is het voor hem een kleine stap om daarna ook daadwerkelijk je diensten af te nemen. Dus maak daar gebruik van.

Door: Suzanna van der Laan

NB – Wie nu terugschrikt voor een manuscriptbeoordeling: nergens voor nodig! Schrijvers zijn achteraf juist heel blij met de beoordelingen, zelfs als ze daarna weer flink aan het werk moeten. Want het geeft ze de kans er een echt goed boek van te maken, dat ze met meer zelfvertrouwen naar buiten brengen. En waarmee ze lezers echt kunnen raken.